Mieszkanie Plus a Mieszkanie dla Młodych

Rząd Beaty Szydło zaproponował nowy program mieszkaniowy Mieszkanie Plus. Jego beneficjentami mają być osoby o średnich dochodach, które chcą spełnić marzenia o własnych czterech kątach. Nowa inicjatywa rządu ma zastąpić wygaszany program Mieszkanie dla Młodych (MdM). Jakie zmiany wprowadzi rząd w porównaniu z poprzednim projektem?

Mieszkanie dla Młodych – charakterystyka

Przypomnijmy – program Mieszkanie dla Młodych wszedł w życie 1 stycznia 2014 roku. Jego podstawowym założeniem było udzielanie dofinansowania do kredytów hipotecznych na zakup nieruchomości. Dedykowany był osobom młodym, do 35. roku życia. Mogły brać w nim udział małżeństwa, osoby samotnie wychowujące dzieci bądź single. Wysokość wsparcia zależała z jednej strony od lokalizacji i wartości powierzchni nieruchomości w danym obszarze Polski, a z drugiej od liczby posiadanych dzieci. O tym, czy mieszkanie mogło wziąć udział w programie decydowały specjalne limity, podobnie nie każdy kredyt mógł być objęty programem. Wsparcie mogło wynosić od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Mieszkanie Plus – co to takiego?

Program Mieszkanie dla Młodych ma być wkrótce wygaszany, a zastąpić ma go zupełnie nowy program Mieszkanie+. Dedykowany on jest osobom, które marzą o własnym mieszkaniu, ale nie pozwala na to obecna sytuacja na rynku mieszkaniowym. Projekt składa się z trzech filarów. Pierwszy, tak zwany Narodowy Fundusz Mieszkaniowy zakłada zbudowanie nowych mieszkań pod wynajem lub na sprzedaż na gruntach Skarbu Państwa lub prywatnych inwestorów, którzy zechcą włączyć swoje tereny do Funduszu. Otrzymać za to mają certyfikat, który byłby formą korzystnie oprocentowanej lokaty kapitałowej. Drugim filarem jest rządowe wsparcie komunalnego budownictwa czynszowego. Samorządy mogłyby się ubiegać o dofinansowanie budowy komunalnych mieszkań w wysokości od 33 do 55% poniesionych wydatków. Wreszcie trzecim filarem są indywidualne konta oszczędnościowe. Takie konta służyłyby oszczędzaniu na własną nieruchomość, będzie można na nich zbierać środki minimalnie przez 5 lat. Pieniądze zgromadzone na koncie można wydać na dowolny cel mieszkaniowy. Zachętą do oszczędzania byłaby specjalna premia, przyznawana raz w roku.

Dla kogo oba programy?

Podstawową różnicą między programami jest kryterium uczestnictwa. W programie Mieszkanie dla Młodych był to limit wieku – 35 lat w przypadku singli lub osób samotnie wychowujących dziecko. W przypadku małżeństw mniej niż 35 lat musiał liczyć młodszy z partnerów. Program Mieszkanie+ dedykowany jest klasie średniej, czyli osobom o średnich dochodach. Tu kwestią kluczową jest więc sytuacja majątkowa, nie wiek. Premier Beata Szydło zapowiedziała, że przedstawiciele klasy średniej będą mieli priorytet przy wynajmie i kupnie rządowych mieszkań.

Rodzina przede wszystkim

Oba programy powstały jako element prorodzinnej polityki rządowej. Dlatego też i MdM, i Mieszkanie+ faworyzują rodziny wielodzietne. W przypadku tego pierwszego także małżeństwa bezdzietne i single mogli co prawda liczyć na dofinansowanie do kredytu, ale było ono znacząco niższe, niż w przypadku małżeństw z dziećmi i osób samotnie wychowujących dziecko. Dla samotnych i rodzin bez dzieci wynosiło ono 10% dopłaty, dla rodzin i osób z jednym dzieckiem 15%, z dwójką 20%, a z trójką – 30%. Rząd zapowiedział, że w przypadku programu Mieszkanie Plus preferowane będą wielodzietne rodziny. W ten sposób nowy program jest niejako kolejnym po słynnym Rodzina 500+ krokiem rządu Beaty Szydło w realizowaniu polityki wsparcia rodzin.

Pomoc i tak dla zamożnych

Eksperci wśród wielu zarzutów wobec Mieszkania dla Młodych wysuwali ten, że w rzeczywistości faworyzuje zamożnych obywateli. Dopłata była wszak do kredytu hipotecznego, a by go uzyskać, trzeba mieć zdolność kredytową, co zamykało wielu biedniejszym Polakom drogę do udziału w programie. W przypadku Mieszkanie+ rząd jasno deklaruje – beneficjentami ma być klasa średnia i to jej przedstawiciele będą mieli pierwszeństwo. Wysokość zarobków ma mieć jednak mniejsze znaczenie, niż liczebność rodziny – rząd twierdzi, że wpływać będzie jedynie na czas oczekiwania na mieszkanie.

Gdzie będzie można korzystać z programu?

Innym zastrzeżeniem wobec Mieszkania dla Młodych był fakt, że de facto faworyzował obywateli z mniejszych ośrodków. Aby nieruchomość mogła brać udział w programie, musiała mieścić się w surowych limitach ceny za metr kwadratowy, obowiązujących w danej lokalizacji. W praktyce oznaczało to, że w dużych miastach ciężko było znaleźć mieszkanie spełniające limity MdM. Znacznie łatwiej było więc wziąć dofinansowany rządowo kredyt na mieszkanie na przykład w Łodzi, niż w Warszawie. Tym razem sytuacja może się odwrócić. Program obejmuje między innymi wsparcie budownictwa komunalnego. Samorządy mogą otrzymać kilkadziesiąt procent zwrotu poniesionych kosztów. Problem w tym, czy będzie stać ich na takie budowy. Z pewnością nie wszędzie powstaną nowe rządowe budynki mieszkalne, więc pole manewru znalezienia odpowiedniego mieszkania znów w wielu miejscowościach będzie niewielkie.

Więcej możliwości przeznaczenia dopłaty

Program Mieszkanie dla Młodych zakładał, że rządowe pieniądze musiały być przeznaczone na zakup mieszkania lub domu bądź też jego samodzielne zbudowanie. Pieniądze złożone w indywidualnym koncie mieszkaniowym programu Mieszkanie+ oraz rokrocznie wypłacane premie można wydać na dowolny cel mieszkaniowy, wedle potrzeb jego uczestników. Oznacza to, że mamy znacznie większe pole manewru. Z rządowej dopłaty możemy skorzystać nie tylko gdy chcemy kupić nieruchomość, ale też możemy przeznaczyć ją na przykład na jej przebudowę lub wkład własny do kredytu hipotecznego.

MdM czy Mieszkanie Plus – który lepszy?

Mieszkanie Plus niebawem zastąpi Mieszkanie dla Młodych – pieniądze zaoszczędzone na poprzednim programie mają zostać między innymi przeznaczone na premie dla użytkowników indywidualnych kont oszczędnościowych. Czy Mieszkanie Plus okaże się bardziej efektywne niż poprzednik? Przekonamy się już niebawem. Oczywiście program nie jest pozbawiony wad, ale dla osób o średnich dochodach, marzących o własnym mieszkaniu może być znaczącą pomocą w realizacji tych planów.